آیا تا به حال درباره تاثیر عطرها بر روان افراد اندیشیدید؟ عطری را که با هزار ذوق و شوق خریداری می‌کنید چه اثری بر روحیه و مغز شما می‌گذارد؟ حتما به این موضوع همین حالا فکر کنید. همین که شما از بوی عطرتان احساس خوشایندی دارید یعنی حالتان خوب می‌شود و فکر می‌کنید بهترین عطر دنیا متعلق به شماست. تاثیر روانی عطرها بر انسان به نوع رایحه آن بستگی دارد البته ناگفته نماند که هر شخصی تاثیر مخصوص به خود را از عطر موردنظر دریافت می‌کند. یعنی اگر من از ادکلن x استفاده کنم، مطمئن باشید تاثیرش با تاثیری که بر شما می‌گذارد فرق دارد. جالب است نه؟ پیچیدگی‌های انسان بسیار زیاد است و این بخش کوچکی از این تفاوت‌هاست.
تاثیر عطرها بر روان افراد
شناخت تاثیر عطر بر روحیه انسان سابقه ای دیرینه دارد. یافته های تاریخی نشان می دهد بشر از ۳۰۰۰ سال قبل به تاثیر عطر بر روحیه انسان و خواص درمانی گیاهان پی برده و از آن در درمان بیماری ها استفاده کرده است. تاثیر عطر بر روحیه انسان امروزه نیز یکی از موضوعات داغ تحقیقاتی است که محققان بسیاری بر روی آن تمرکز کرده اند. یکی از آخرین نشست هایی که به منظور تبادل نظر در خصوص آخرین دستاوردها در این زمینه با تاثیر عطرها بر روان برگزار شده است، نشست سالانه انجمن عطر IFRA انگلستان است.
در این نشست چه اتفاقاتی افتاد؟
نشست انجمن عطر IFRA در سال ۲۰۱۸ در تاریخ ۱۰ اکتبر برگزار شد. موضوع سخنرانی‌ها در این نشست بر ارتباط بین عطر و سلامت روان انسان متمرکز بود. این نشست مجالی برای علاقمندان به عطر ایجاد کرد تا از آخرین نقطه نظرات کارشناسان عطر در خصوص تاثیر عطر بر روحیه انسان آگاه شوند و در خصوص جدیدترین تحقیقات این حوزه، اطلاعات بدست بیاورند.
این نشست در سال ۲۰۱۸ هم زمان با روز جهانی بهداشت روان برگزار شد. اتفاقی که سبب شد تا نام این همایش از موضوع بهداشت روان الهام بگیرد. موضع امسال این نشست این بود: “تاثیر عطر بر روح و روان”.
گسترش روز افزون گرایش پژوهشگران به موضوع بهداشت روان بهانه ای شد تا در این نشست، مهمترین تحقیقاتی که در این زمینه تاثیر عطرها بر روان انسان انجام شده، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
حس بویایی ما انسانها همواره با حس رضایت و خوشبختی ما از دهه‌های قبل همراه بوده و هست. از استفاده عطر برای پوشاندن رایحه‌های بد تا ایجاد محیطی دلنیشین و رضایت بخش برای بهبود احساساتمان در زندگی روزمره، امری رایج است.
هر چیزی که در دنیای پیرامون ما انسانها وجود داشته مسلما روی روح و روان ما نیز اثرگذار است. اصل وجود انسان، روح آن است، پس نمی‌توان گفت چیزی در این دنیا وجود دارد که انسان با روح خود آن را لمس نکرده باشد. حال که مبحث ما عطر و ادکلن است دوست داریم بدانیم رایحه عطرها چه تاثیراتی بر مغز و روح انسان دارند. در این مقاله با ما همراه باشید تا تاثیر روانی عطرها بر انسان را با هم ببینیم.
اثرات شگرف رایحه ها و عطر بر روی خلق و خوی انسان
در این نشست دو سخنران در مورد ارتباط اعجازآمیز حس بویایی و عملکرد شناختی عمق وجود انسان، صحبت کردند.
پروفسور کیث وسنس (Keith Wesnes) یک مشاور در زمینه یک آزمون شناختی اختصاصی به نام خود است که به صورت آنلاین به عنوان یک آزمایش بالینی در سراسر دنیا ارائه می‌شود. او همچنین استاد علوم شناختی اعصاب در دانشکده پزشکی اکستر (Exeter) نیز هست و قصد دارد رابطه حس بویایی و کارکرد شناختی انسان را کشف کند. بر اساس کارهای این محقق، عطر و رایحه‌های ناشی از مواد معطر، اثرات کوتاه مدت و بلند مدت شگرفی بر روی قوه شناخت و خلق و خوی انسان دارد.
در بخش دیگری از نشست دکتر مارک موس، مسئول دپارتمان روانشناسی در دانشگاه نورث‌آمبریا (Northumberia) در خصوص این صحبت کرد که چرا برخی رایحه‌ها پیام‌های شدیدی در مغز مخابره می‌کنند و این پیام‌های چطور بر مغر و تندرستی ما تاثیر می‌گذارد؟
او در بحث‌هایش به این موضوع پرداخت که چطور در جوامع مدرن حس بویایی کم ارزش شد و آن را با بینایی و شنوایی مقایسه کرد. با این حال، با در نظر گرفتن روند تکاملی بشر، حس بویایی را می‌توان مکانیزم اصلی حسی دانست که متشکل از یک سیستم پیچیده شناختی است. این سیستم پیچیده در طول حیات بشر کمک کرده تا غذاها، همسر و خطرات و شکارچیان را شناسایی کند.
دکتر موس، به این نکته اشاره کرد که چطور در تمدن‌های انسانی در هند، چین و مصر در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد، از روغن‌های گیاهی در فرهنگ خودشان و برای درمان استفاده می‌کردند.
چیزی که به طور خاص جالب است، طبقه بندی گونه‌های گیاهی با ثبت دست نوشته‌هایی است که کاربری هر طبقه از گیاهان را نشان میدهد. احتمالا این دست نوشته‌ها نشان دهنده اجماع جامعه پزشکی آن زمان در خصوص خواص آن گیاهان است.
متخصصات گیاهان دارویی و دستاران پزشکان در آن زمان، علیرغم اینکه از نظر جغرافیایی نسبت به هم بسیار دور بودند، دارو‌ها را با کارکرد و اهداف مشابهی مورد استفاده قرار می‌دادند.
محتمل به نظر می‌رسد که تجربه‌های گام به گام بشر سبب شده تا یک شناخت سینه به سینه نسبت به ویژگی‌های مربوط به رایحه و عطرهای گیاهان و مزیت‌هایی که برای سلامتی و تندرستی انسان دارند، ایجاد شود.
دکتر موس در تحقیقات خود قصد دارد به این نکته پاسخ دهد که چطور توانایی تشخیص ما در درک تفاوت رایحه گیاهان، در طی هزاران سال روی به کارگیری آنها برای ارتقا سلامت و تندرستی روانی انسانها سایه انداخته است؟ جالب است که از هزاران سال پیش تاثیر عطر بر روحیه انسان توسط بشر درک شده به طوری که از رایحه و عطر برخی از گیاهان برای ایجاد آرامش استفاده کرده است.
یادآوری عطرها
در چند مقاله قبلی درباره خاطراتی که عطرها برایمان محیا می‌کنند، صحبت کردیم. همین که ما با استشمام عطری، یاد خاطراتی در گذشته می‌افتیم یعنی احساسمان تحریک شده و خاطراتی که در گذشته داشتیم برایمان تداعی شده‌اند. این خود یکی از مهمترین بخش‌هاییست که می‌توان گفت به روح و روان انسان برمی‌گردد. حس بویایی یکی از قوی‌ترین حواس بشر است که از قدیم تا کنون با آن تشخیص‌های زیادی داده می‌شد. طبق تحقیقاتی که صورت گرفته، این نتیجه حاصل شد که از قدیم برای درمان عضلات و استخوان‌ها نیز از گیاهان معطر کمک گرفته می‌شد که بیشترین تاثیر را همان عطر گیاه مانند روغن زیتون، گیاهانی مانند رزماری و … روی مغز انسان گذاشته و باعث بهبود می‌شدند.
به بیان ساده، وقتی رایحه‌ای به مشام ما می‌رسد، مغز آن را دریافت کرده و در سیستم عصبی به تجزیه و تحلیل آن می‌پردازد. از این رو می‌تواند از این رایحه برای درمان بخش آسیب‌دیده بدن استفاده نماید. جالب است نه؟
تمام عطرها و ادکلن‌های موجود نیز تقریبا ترکیبی از همین گیاهان خوشبو هستند که ترکیب کردنشان با هم به رایحه‌های عالی می‌رسد. پس تاثیر روانی عطرها بر انسان امری کاملا منطقی و درست است.
آروماتراپی چیست؟
از همان زمان‌های قدیم در طب سنتی، روش‌های درمانی با کمک رایحه‌ها را برای روان و اعصاب استفاده می‌کردند. این طب کم کم پیشرفته شده و به آروماتراپی نام گرفت. اثری که رایحه‌ها روی قوی‌ترین حس انسان یعنی حس بویایی می‌گذارند، بی‌نظیر است. حال آنکه عطرهای موجود تاثیرات مثبتی می‌گذارند یا منفی بستگی به ویژگی‌های هر انسان دارد. به عنوان مثال همان اثر منفی سردرد که ادکلنی روی فردی می‌گذارد مربوط به بخش بد تاثیرگذاری عطر است.
عطرها چه مشکلاتی را از بین می‌برند؟
در مبحث تاثیر عطرها بر روان افراد، اگر عطری برای یک فرد معطر به نظر آید مسلما قادر است بیماری‌هایی مانند استرس، سردرد، بی‌خوابی، تپش قلب، مشکلات تنفسی، سرماخوردگی و سایر ناراحتی‌های اعصاب را شفا دهد. تشخیص اینکه کدام عطر برای هر فردی مناسب است، کار چندان سختی نیست و به روحیات شخص برمی‌گردد. ما قبلا مقاله‌ای درباره روانشانسی عطرها منتشر کردیم که گویای همه چیز است.
اگر فرد پرخاشگری هستید حتما مطمئن شوید در ادکلن شما گیاهان زیر به کار رفته است:
- گل رز
- یاسمن
- چوب صندل
- سدر
- شمعدانی
- اکالیپتوس
- گلاب
اگر حافظه‌ای ضعیف دارید و می‌خواهید آن را قوی کنید، حتما از ادکلنی استفاده کنید که گیاهان زیر را دارد:
- ریحان
- نعناع
- مرکبات
- پونه
- فلفل قرمز
- مریم گلی
- دارچین
- رزماری
اگر فردی ناآرام بوده و به دنبال آرامش هستید، عطری را بیابید که دارای ترکیبات زیر باشد:
- گیاه اسطوخودوس
- گل یاسمن
- کاج
اگر اسپاسم‌های عمیق و دردهای عضلانی دارید حتما از عطری استفاده کنید که دارای ترکیبات زیر است:
- ریحان
- نارنگی
- نارنج
همان طور که ملاحظه کردید، برخی از گیاهان را معرفی کردیم که تاثیرات بسزایی بر روح و روان انسانها می‌گذارند و این تاثیرات آنقدر مفید است که نمی‌توان از آنها غافل شد. حال با برخی دیگر از میوه‌ها و گیاهان آشنا می‌شویم که منحصراً اثرات جالبی بر انسانها می‌گذارند.
می‌خواهید لاغر شوید؟
اگر فردی هستید که رژیم غذایی می‌گیرید، ورزش می‌کنید و به دنبال کاهش وزن هستید به شما روغن زیتون را پیشنهاد می‌کنیم. بوی روغن زیتون در تاثیر روانی عطرها بر انسان بسیار مفید بوده و باعث لاغری خواهد شد. می‌توانید به دنبال رایحه‌هایی باشید که ترکیبی از روغن زیتون دارند. البته که از قدرت خوراکی این روغن نیز نمی‌توان غافل شد.
سردردهای پیاپی دارید؟
اگر همیشه از سردرد رنج می‌برید به شما پیشنهاد می‌کنیم از عطرهایی استفاده کنید که رایحه سیب در خود دارند. سیب خود یک میوه آرامبخش و لطیف بوده و عطر آن نیز به میزان زیادی به شما در آرامش و کاهش سردرد کمک می‌کند. این نیز خود یک تاثیر روانی عطرها بر انسان است.
به دنبال شادی هستید؟
وانیل یکی از گیاهانی است که به شدت باعث شادی و بهبود روحیه شما خواهد شد. مخصوصا در زمان‌هایی که عمیقا غمگین هستید، پیشنهاد می‌شود. ادکلن‌های زیادی داریم که در آنها از ترکیب وانیل استفاده شده، حتما از این دست عطرها تهیه کنید تا همیشه شاد بمانید.
دچار مشکلات تنفسی هستید؟
همیشه وقتی بینی شما می‌گیرد به شما بوخور نعناع پیشنهاد می‌شود. یا استفاده از یک آدامس نعنایی کار خود را می‌کند و وضع را به حالت طبیعی بازمی‌گرداند. پس اگر مشکل تنفسی دارید حتما از عصاره نعناع باید استفاده کنید. از این رو عطری را که انتخاب می‌کنید، باید حتما دارای ترکیب نعناع باشد. این گیاه با خنک کردن راه تنفس، حال شما را بهتر می‌کند.
نقش پیکربندی ذهن در تاثیر عطر بر روحیه انسان
درحالی که تحقیقیات در زمینه تاثیر روانی عطرها بر انسان روز به روز گسترش می‌یابد، مشخص شده است که پیکربندی ذهن ما طوری است که رایحه‌های مختلف، در زندگی ما اثرات قابل ملاحظه ای بر عملکرد آن می گذارند. اثراتی که ممکن است از آن آگاه نباشیم.
قشر بویایی در قسمتی از مغز واقع شده که همه ورودی‌های حسی را پردازش می‌کند. ای قسمت از مغز بخشی از سیستم لیمبیک مغز است که خلق و خوی فرد را کنترل می‌کند و از قسمت‌های آمیگدالا(amygdala)، هیپوکمپوس(hippocampus) و هیپوتالاموس (hypothalamus) مغز ایجاد شده است.
آمیگدالا به واکنش‌های احساسی و خاطرات ما مربوط است. به همین خاطر است که رایحه‌ها و بوها می‌توانند به قدری محرک باشند که غالباً خاطرات را با وضوح خوبی یادآوری کنند و باعث تجربه مجدد یک احساس می‌شود.
خالی از لطف نیست که بدانید، به خاطر منحصر به فرد بودن حس بویایی ما، عطر های مختلف منجر به واکنش‌های حسی مختلفی نیز در هر فرد می‌شود.
تاثیر روانی عطرها بر انسان چیست؟
آنچه در مورد تاثیر عطرها بر روان افراد مشخص است، تاثیرپذیری زیاد خلق و خوی انسان در برخورد با بوها و رایحه های مختلف است. رایحه‌ها می توانند تداعی کننده خاطرات مختلفی در ذهن ما باشند چون سیستم پردازش بو در مغز همان سیستمی است که وظیفه یادآوری خاطرات را نیز بر عهده دارد. این مسئله مهم از مدت ها قبل در تمدن مصری ها و چینی ها مورد استفاده بوده به طوری که آنها اولین انسانهایی بودند که با رایحه گیاهان مختلف سعی در درمان بیماری های روحی و روانی داشته اند.
از سایت خوب تان ممنونم ! جالب بود !
سلام تشکر از وقت و نظر خوبتون